Odporność dziecka - zadbaj i zwiększaj
System immunologiczny to naturalna tarcza, która chroni organizm przed drobnoustrojami – mikroorganizmami wywołującymi różne choroby. Układ odpornościowy kształtuje się w pierwszych dwunastu latach życia. Dlatego właśnie w tym okresie rozwoju należy zwiększać odporność organizmu. Istnieje na to kilka sprawdzonych metod.
Zadaniem układu odpornościowego jest ochrona przed wirusami, bakteriami czy grzybami. Bariera zapobiegająca infekcjom budowana jest przez nasz organizm wiele lat. Dopiero osiągnięcie pełnej dojrzałości immunologicznej zapewnia większą odporność na działanie patogenów. Dlatego na każdym etapie rozwoju bardzo ważne jest dbanie o zdrowie dziecka, dostarczanie mu odpowiednich pokarmów i zapewnienie właściwej aktywności fizycznej.
Niemowlę w pierwszych dniach życia chronią przeciwciała, dostarczane przez matkę podczas ciąży. Później tę rolę spełnia jej mleko, gdyż w pokarmie znajdują się, chroniące przed wirusami, immunoglobuliny. Oczywiście niemowlaki karmione piersią też chorują, jednak zdarza się to rzadziej, a przebieg choroby jest zdecydowanie łagodniejszy. Dietę sześciomiesięcznych dzieci powinniśmy wzbogacić o warzywa i owoce, a z czasem włączyć do niej również chude mięso, jajka, jogurty i ryby, gdyż z tych produktów najlepiej przyswajane są minerały i witaminy. Wraz ze wzrostem masy ciała i przyrostem narządów wewnętrznych, warto zadbać o odpowiednią dawkę składników odżywczych (dzienne zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze dziecka w wielu od 1 do 3 lat wynosi około 1000-1300 kcal, natomiast dwunastolatka już 2300-2600 kcal). Jedną z najlepszych kuracji uodparniających są witaminy zawarte w spożywanych produktach:
A (wspomaga system samoobrony organizmu i można ją znaleźć w marchwi, dyni, szpinaku czy pomidorach),
C (tworzy barierę ochronną przed szkodliwymi drobnoustrojami i występuje w czarnej porzeczce, cytrynie, jabłkach i różnego rodzaju kapustach),
D (dostarczamy ją do organizmu jedząc jaja, ryby, a także pijąc mleko i produkty mleczne),
DHA (kwas z grupy omega-3, występujący w rybach i algach morskich),
E i B6 (wspomagają walkę z wirusami, są dostępne w orzechach, ziarnach zbóż oraz sałatach i szpinaku).
W ogólnym wzmocnieniu odporności organizmu niezbędny jest także ruch, np. godzinne spacery każdego dnia lub zabawy na świeżym powietrzu. Dziecko powinno być ubrane stosownie do pogody, najlepiej na tzw. cebulkę. Warto pamiętać, by podczas siedzenia w wózku miało na sobie jedną warstwę więcej, niż mama, a podczas aktywności fizycznej – jedną mniej.
Ważną rolę we wzmacnianiu organizmu odgrywa też sen, niezbędny do regeneracji, rozwoju i wzrostu. Gdy dziecko ma zablokowany nos (spowodowany obrzękiem lub zalegającą w nim wydzieliną), nie może spokojnie przespać nocy. Sen przerywany problemami z oddychaniem osłabia, jeszcze w pełni nieukształtowany, układ immunologiczny i powoduje rozdrażnienie w ciągu dnia. By tego uniknąć, warto wieczorem wywietrzyć sypialnię, zadbać o 18-19 stopniową temperaturę w pokoju oraz – w przypadku kataru – zastosować lek odblokowujący nos i ułatwiający przez to oddychanie, np. Sudafed® XyloSpray lub Sudafed Xylospray HA dla dzieci.
Dziecko podczas kataru jest szczególnie narażone na wiele powikłań, np. zapalenie ucha środkowego. Nieleczone lub zbagatelizowane infekcje górnych dróg oddechowych sprzyjają powstawaniu stanów zapalnych w obrębie ucha. Dzieje się tak dlatego, ponieważ śluz zalegający w nosie spływa do zatok i trąbki Eustachiusza. U dzieci trąbka słuchowa jest położona bardziej poziomo, niż u dorosłych i pozostaje cały czas otwarta, z tego powodu przedostanie się do niej zalegającej wydzieliny następuje dużo szybciej. Dlatego tak ważne jest natychmiastowe leczenie polegające na zmniejszeniu obrzęku błony śluzowej, które spowoduje odblokowanie nosa i usunięcie wydzieliny.
Bibliografia:
Grypa i przeziębienie. Porady lekarza rodzinnego, opracowanie zbiorowe, Literat, 2012.
Iwanowicz-Palus Grażyna, Ciąża, poród, macierzyństwo , Wydawnictwo Rea, 2013.
Zielińska-Pisklak Monika, Szeleszczuk Łukasz, Kuras Marzena, Rola witaminy C i cynku we wspomaganiu układu odpornościowego, [w:] „Lek w Polsce”, vol 23, nr 11-12’13.